FİKRİ TÜRKEL

fikriturkel@gmail.com

Borsa oyunlarıyla, döviz kur değişimleriyle değil, reel ekonominin fırsatlarıyla bu para kazanılmaya çalışılacak bir belgeselden bahsedeceğim...

Discovery Channel’da yayınlanan “Gizli Milyarder” (Undercover Billionaire) belgesel dizisini iki aydır takip ediyorum. Bu çarşamba (9 Ekim) dizinin son bölümü yayınlanacak ve 90 günün sonunda 100 doların 1 milyon dolar olup olmadığını göreceğiz.

Ve bunu yapacağını iddia eden kişi ise milyarder işadamı Glenn Stearns.  90 günlük sürede isim ve şirketinin varlığı ile etkilenmemesi için, kendisinin tanınmadığı bir şehirde, farklı bir isimle bu girişimcilik örneğini sergilemeye çalışıyor. Eğer 100 doları 1 milyon dolar yapamazsa, cebinden 1 milyon dolar bağışlayacak.

100 dolar yanı sıra eski bir kamyonet, bir cep telefonu ve bir çanta dolusu eşyası olduğunu hatırlatmak isterim. Kamyonet ve telefonu sermayeye katmadığını da hatırlatayım.

Bu hafta yarışmanın sonu belli olacak. Sizce, 100 dolar 1 milyon lira olacak mı?

Gizli Milyarder dizisinin son bölümünü izlemenizi tavsiye ederim. Eğer onun tarzını öğrenmek istiyorsanız, önceki bölümleri izleyerek, sonucu tahmin etmeye çalışabilirsiniz.

İlk bölüm başladığında “yapamaz” diyenlerdendim. Ancak üç bölüm sonucunda yapabileceğine inandım. Sonucu birlikte göreceğiz.

Ben, iddianın sonucundan çok, Glenn Stearns’ün yani Gizli Milyarder’in düşünce tarzını yakalamaya çalıştım. Glenn, “Amerikan Rüyası”nın hala mümkün olduğunu göstermek istiyor. Ben ise, “girişimcilik” anlayışının varabileceği noktaları görmek istiyorum.

Üç ayda sıfırdan milyonerliğe varma veya sıfırdan bir iş kurma konusunda nasıl bir yol haritası çizilebilir?

Elde ettiğim çıkarımlardan bir kısmını paylaşmak istiyorum...

Glenn Stearns’in çocukluğundan itibaren yaşam çizgisine dair bir kaç not da düşeyim.

Glenn, ebeveynleri alkolik olan bir ailede dünyaya geldi. İlkokulda disleksi yani öğrenme güçlüğü teşhisi kondu ve 4. sınıfta kaldı. Lisede arkadaşlarının çoğu uyuşturucu ve alkolle hayatlarını kaybediyorlardı. 14 yaşındayken baba oldu.

Bu fırtınalı yaşam içinde danışmanları, hayatını değiştirebileceğine dair onu motive ettiler. Ve yaşamını değiştirmek için cesaretlendirici yol oldular. Ailesinde üniversiteye ilk giden kişiydi. Ve Towson Üniversitesi Ekonomi Bölümünden mezun oldu.

Risk alan ve başarıya giden insanlardan esinlenerek Kaliforniya’ya  yerleşmeye karar verdi. Yerleşti deyince, gece gökyüzünde yıldızları seyreden bir mutfak odasından bahsettiğimi, hatırlatayım.

10 ay kredi memuru olarak çalıştıktan sonra 25 yaşında Stearns Lending ipotek şirketini kurdu.

Kendine ait bir tarz oluşturan Glenn Stearns, 2003 yılında Ernst & Young’ın yarışmasında “Yılın Girişimcisi” seçildi.

2008 -2009 ekonomik krizine rağmen, Stearns Lending şirketi 2010 yılında, ayda 1 milyar  fon sağlayan bir büyüklüğe ulaştı.

Onca şatafatlı ve yoğun iş ortamına rağmen, 3 aylık bir belgesel için de olsa sıfır noktasında bir yaşamı tercih etmek ayrı bir alkışlanacak tavırdır. Ve böyle örneklere her toplumun ihtiyacı vardır.

Özellikle Kaliforniya’nın sıcak ve ılık ikliminden kalkıp, Pensilvanya- Erie Kasabasının soğuk havasını seçmek de ayrı bir cesaret örneğidir.

Stearns, Erie Kasabasına geldiğinde ne yatacak yeri, yiyecek çorbası ve ısınacak sobası vardı.

90 günlük süreyi 10’luk günlere ayıran Stearns, geometrik dizi şeklinde gelir artırımı bir model oluşturmaya çalıştı. Ama önce karnını doyurmalıydı. Markete gidip, üç beş dolarlık atıştırmalık ilk yemeği oldu. Ancak yeterli değildi.

Peki, gece sıfıra yaklaşan havada nerede kalacaktı? İlk gece kamyonetinde uyudu ya sonra?

Atacağı ilk üç adımı şöyle belirledi: Önce günlük yiyeceğini kazanmak için bir iş bulacak, ardından 90 gün kalacağı bir evin üç aylık kirasını karşılayacak bir gelir elde edecek ve bu bunları idame ettirecek bir işe başlayacaktı.

İlk günler sıkıntılıydı. Ev temizliğine gitti, tişört yüzeyine baskı makinasında çalıştı, evsizlere yemek dağıtan aşevinde çalışıp karnını doyurdu.

Bu işlere koştururken, internetten ikinci el eşya arayanları aradı. Ve ikinci el eşyaları bulmak için çöp konteynırlarına baktı veya  bulmak için şehrin çöp döküm alanlarını dolaştı.

Hızlı para kazanmalıydı, bunun için otomobil ve konut en makul iki yol olduğuna karar verdi.

Ama ne ikinci el bir araba alacak parası, ne de ev alıp renove edip satacak durumdaydı.  Otomobil için en az 1.500 dolar, ev için de on bin dolar civarında bir birikimi olmalıydı.

İlk on günde  harcamaları dışında 3 bin 300 dolar kazanmalıydı, çünkü ev kirası için olmazsa olmaz bir hedefti. İkinci on günde bu 10 bin dolar olarak belirledi.

Bu günlük telaşlar arasında, Amerika’nın KOSGEB’i sayılan kuruluşlara gitti, kasabada  deneyim sahibi avukat ve danışmanlara danıştı, esnafla görüştü ve 90 günde nasıl bir iş kurabileceğine dair fizibilite araştırması yaptı. Bu danışma süreci faydalı oldu. Stearns, kasabada potansiyel yatırım alanları, yükselen sektörler, tüketicilerin tercihleri gibi önemli dataları hakim oldu.

İlk üç hafta yol haritasını çıkardığı gibi, acilen lazım olan eski bir ev alabileceği 10 bin dolar civarında bir parayı da toplamış oldu.

Daha ilk günden itibaren, fırsatlar da çıktı ama her şey istenildiği gibi gitmedi. Glenn, beş yıl önce kanser tedavisi görmüştü. Sağlıksız ve bakımsız hali ikinci haftada kendini gösterdi ve baygınlık geçirecek noktada acilen hastaneye kaldırıldı. Bu görüntüleri, detaylı olarak ekrana yansıtmadılar.

Bu bir tv dizisi olduğu için bazı kurgular da olabilir ama yeni bir başarı hikayesi yazıldığı da söylenenebilir.

Bence bu başarıda Stearns’ün yanı sıra sıfırdan iş girişim hikayesi yazmaya yardım eden Erie’de tanıştığı arkadaşlarının da payı büyüktü. Ekip her zaman, kişisel başarının önündedir. İyi ekip kurmaya özen gösterin...

Gizli Milyarder’in son bölümünde ne olacak? Bence bir milyon dolarlık hedef önemli değil. Glenn Stearns, Erie Kasabasında yeni bir ekip oluşturdu, yeni bir yapı kurdu ve çoğu kişide yeni bir girişim ışığını ateşledi.

Gizli Milyarder, beklenmeyen gelişmeleri göğüslemek, krizleri aşmak, kişisel tepkilere tutum ve alternatif planlar yapabilme konusunda çok bilgilendirici bir yapım olmuş.

Girişimcilik, para kazanma, piyasayı okuma ve ekip kurup yönetme konusunda Glenn Stearns gerçekten takdir edilecek bir örnek çalışma yaptı. Benzeri programları Türkiye’de hayata geçirecek gizli kahramanları meydana davet ediyorum...